Καμιά φορά είναι άχαρη η θέση του γονιού. Εχει να πάρει την ευθύνη για δύσκολες αποφάσεις, να βοηθήσει το παιδί του να περάσει μέσα από συμπληγάδες που κανείς δεν μπορεί ν΄αποφύγει και – σχεδόν νομοτελειακά – να κάνει λάθη, να πληγώσει χωρίς να θέλει, να μετανιώσει, να υποστεί την αποδοκιμασία, ακόμα και την άρνησή του παιδιού προς το πρόσωπό του. Ο γονιός είναι ο εύκολος στόχος όταν στην ενήλικη ζωή μας κάτι δεν πάει καλά, όταν η πικρία της όποιας αποτυχίας αρχίζει να βαραίνει τους ώμους. Χρειάζεται να κυλήσει αρκετό νερό στο ποτάμι της ζωής για να βρεθούμε στη θέση να εκτιμήσουμε την προσωπική διαδρομή της μητέρας και του πατέρα και να δούμε με κατανόηση και συμπάθεια τις επιλογές τους που μας σημάδεψαν. Σ΄αυτή τη θέση βρέθηκε η ηρωίδα του συγκλονιστικού αποσπάσματος που ακολουθεί, που – μετά την κηδεία της μητέρας της από την οποία είχε συνειδητά απομακρυνθεί – ανοίγει ένα κουτί με φωτογραφίες που της άφησε σαν κληρονομιά και μήνυμα αποχαιρετισμού:
«Λευκή ιστορία’ από τον Ebru Sidar.
Ξαναβλέπω την εντυπωσιακή σειρά φωτογραφιών μου που είχε η μητέρα μου, η Μερσέδες. Με στολή του κολλεγίου, με φουρό καν-καν να φουσκώνει τη φούστα, μέσα σ΄ένα φόρεμα με γραμμή Η, σε άλλο με γραμμή τραπέζιο, περνώντας από την εφηβεία στη νεότητα, σε κάθε φωτογραφία πιο κοντά σ΄αυτό που είμαι τώρα. Τέλος, στην τελευταία φωτογραφία που της έστειλα, μόλις πριν από μερικούς μήνες, νομίζω πως της μοιάζω πολύ περισσότερο απ’ ό,τι στ’ αλήθεια. Η καμπούρα στο σβέρκο, η γκριμάτσα όλο σκεπτικισμό που σημαδεύει το αριστερό άκρο του στόματός μου.
Η Μερσέδες έκανε τον κόπο να φυλάξει τις φωτογραφίες μου ακολουθώντας μια αυστηρά χρονολογική σειρά, κι έτσι με βλέπω να μεγαλώνω καθώς αδειάζω το κουτί. Από το ένα πρόσωπο στο άλλο, πάντα το ίδιο και πάντα διαφορετικό, με βλέπω όχι όπως ήμουν, αλλά όπως πίστευα ότι είμαι. Χαριτωμένη στάση κοπελίτσας που ονειροπολεί, πρώτες πόζες γυναίκας που αρχίζει να νιώθει ελκυστική, ενδιαφέροντα βλέμματα επιτυχημένης επαγγελματία στις φωτογραφίες για τα βιβλία μου.
Κάτω από τη μάσκα γίνεται αντιληπτή η αργή δουλειά της αλήθειας, συγκαλυμμένη η φθορά του χρόνου, η ροή μιας ζωής που μόλις έχει νικήσει την επιφάνεια και αποθέτει, σ΄αυτήν την τελευταία φωτογραφία μου, την αναντίρρητη απόδειξη που με δένει με τη μητέρα, πέρα από το θάνατό της και πέρα από τη δική μου ζωή.
Πάει τέλειωσε, λέω, και δεν παύω να σκέφτομαι ότι η μάνα μου τακτοποίησε τη συλλογή της προμελετημένα για να με οδηγήσει ως εδώ. Είναι αυτό το μήνυμα αποχαιρετισμού που μου στέλνει; Θα ήταν χαρακτηριστικά δικό της έργο (…) για να υπογραμμίσει ότι όλες οι προσπάθειες που έκανα για να απομακρυνθώ από εκείνη δεν κατάφεραν να εξουδετερώσουν τη δύναμη του αίματος.
«Απλότητα» από τον Edmondo Senatore
‘Oμως, το κουτί δεν είχε αδειάσει εντελώς. Στον πάτο, κάτω από ένα απατηλό ορθογώνιο χαρτόνι, υπήρχαν δύο ακόμα φωτογραφίες: Η πρώτη, μεγάλη και παλιά, μαυρισμένη από τον καιρό, δείχνει τη μάνα μου σε μια πόζα επιτηδευμένη. Τυλιγμένη σ΄έναν αέρινο χιτώνα, στηριγμένη με την πλάτη σε μια ψεύτικη ελληνική κολώνα, χαμογελάει. Χαμογελάει με τόση αγάπη και τόση ελπίδα, που αναγκάζομαι να κοιτάξω στην πίσω πλευρά της φωτογραφίας την ημερομηνία, τα αντικειμενικά στοιχεία που θα μου επιτρέψουν να την τοποθετήσω στο χρόνο και να κατανοήσω τη στιγμή της αποτυχίας που θα μου ραγίσει την καρδιά. (….) 1933. Η μάνα μου ήταν 20 χρονών. ‘Οταν κοιτάζω την εικόνα της διακρίνω γραμμένο με μελάνι που κοντεύει να σβήσει, μια αινιγματική αφιέρωση: «Στον μεγαλύτερο έρωτα της ζωής μου, παντοτινά δική σου, Μερσέδες».
Στην άλλη φωτογραφία είμαι εγώ. (…) Δεν χρειάζεται να δω την ημερομηνία. Είναι τα δικά μου 20 χρόνια και είμαι λίγο προτού μπω στο Πανεπιστήμιο. Στο πρόσωπό μου, που ακόμα δεν μοιάζει με της Μερσέδες, ξεχωρίζει ένα αστραφτερό χαμόγελο, όλο όνειρα και αυτοπεποίθηση.
Τώρα γνωρίζω πως η μάνα μου σκεφτόταν εμένα μέχρι το τέλος και ξέρω πως ποτέ δεν θα πάψει να μ΄εντυπωσιάζει η λεπτότητα με την οποία η αποτυχημένη κοπέλα – που ακόμα ανάσαινε μέσα στις πτυχές των ανέκφραστων γηρατειών – έδρασε ώστε να το μάθω. Εδώ είμαι, κατάλαβέ με. Μέτρησέ με στο μέτρο της δικής σου εμπειρίας, μην κρίνεις την ήττα της ζωής μου με μεγαλύτερη αυστηρότητα από αυτή που θα κρίνεις τη δική σου.
Είναι η κληρονομιά που μου αφήνει, μέσα σ΄ένα κουτί από παπούτσια. Να μάθω να την αγαπώ, όπως ποτέ δεν την αγάπησα, μέσα από την οδό της κατανόησης.
Πηγή:Maruja Torres, Mια τόσο κοντινή ζεστασιά, εκδόσεις Οπερα, σε μετάφραση Κρίτωνα Ηλιόπουλου.
Newagemama.com 
Αυτό που με συγκλόνισε πιο πολύ Παναγιώτα μου σ’ αυτό το κείμενο, είναι η διαπίστωση πως πολλοί από μας, περιμένουμε τον θάνατο των γονιών μας για να κάνουμε έναν απολογισμό, να τους κατανοήσουμε, ενδεχομένως να τους συγχωρήσουμε και έτσι να τους Αγαπήσουμε πραγματικά… Βλέπεις τελευταία ζω τις τελευταίες μέρες των γονιών μου (86 και 95) και αισθάνομαι τυχερή που έχω αποκτήσει «αρκετή» ωριμότητα ώστε να μπορέσω να συμφιλιωθώ μαζί τους όσο ζουν και να εκφράσω την Αγάπη μου έμπρακτα!
Αυτό το κείμενο επίσης μου έδειξε, πως ως μάνα και γιαγιά «οφείλω» να κρατώ τις λεπτές ισορροπίες και να εκφράζω την Αγάπη μου, για να μην αισθανθούν ποτέ άσχημα τα παιδιά μου όταν θα έχω φύγει! 😉
Καλή μας χρονιά με Αγάπη και σύνεση! 🙂
Πολύτιμη η εμπειρία σου μαγισσούλα. Είσαι στην προνομιακή θέση να έχεις την ενσυναίσθηση να λειτουργήσεις μέσα από τους διαφορετικούς ρόλους της μάνας, της κόρης και της γιαγιάς…
Καταπληκτικο!!!!!!!!!!!!!Εχω χασει τον πατερα μου εδω και τρια χρονια……..απωλεια μεγαλη κι αυτη..!!Ολη η κληρονομια του ειναι στην ψυχη μου!!!!!! Σπουδαιο πραγμα….αναντικαταστατο συναισθημα……!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Είναι υπέροχο που έχεις αναγνωρίσει ό,τι σου έχει προσφέρει…
Συμφωνώ απόλυτα με την Άιναφετς. Να προσθέσω μόνο τούτο: Είναι πολύ τυχερή-όπως κι εγώ-που ενώ αποκτήσαμε παιδιά και εγγόνια, έχουμε εν ζωή τους γονείς μας. Έτσι μπορούμε ταυτόχρονα να ζούμε το δράμα (το λέω κυριολεκτικά, ως δράση), των τριών ρόλων μας (παιδί, γονιός, παππούς-γιαγιά), αποτελώντας στο παρόν, ένα συνδετικό κρίκο τεσσάρων γενεών. Αυτό το παρόν, έχει τη μεγαλύτερη σημασία και αξία, γιατί αποδεικνύει-άραγε σε πόσους και ποιους;- το βαθμό που το παιδί που έχουμε μέσα μας (ανωριμότητα), επηρεάζει τη συμπεριφορά στις σχέσεις μας. Η δημιουργία συναισθημάτων και σκέψεων από καταστάσεις του παρελθόντος, είναι κατόπιν εορτής όπως λέει ο λαός, και δεν βοηθούν, παρά μόνο στην απενοχοποίηση ή στην κατάθλιψη, αναλόγως. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντική αυτή η βιωματική του παρόντος, επειδή δίνει δυνατή ώθηση στην ωριμότητα, που εκδηλώνεται ως κατανόηση και αγάπη, στις εν ενεργεία σχέσεις μας. Αν η μονομερής διόρθωση της σχέσεώς μας με τους νεκρούς, μπορεί να μεταφερθεί στις ζωντανές σχέσεις μας, τότε φυσικά κι αυτό αποκτά την αξία του. Τότε δεν μένουμε στο «στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα», αλλά στο στερνή μου γνώση, σε έχω τώρα. Καλή-δημιουργική χρονιά.
Πιστεύω πως αυτό το πέρασμα από το “στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα” στο «στερνή μου γνώση σε έχω τώρα» είναι το κλειδί. Το έχεις περιγράψει τόσο παραστατικά και ουσιαστικά. Και προσωπικά βρίσκω συγκλονιστικό το ότι μπορούμε να «διορθώσουμε» τις σχέσεις με τους αγαπημένους (ή μη) που έφυγαν από τη ζωή και, μέσα απ΄ αυτή τη διόρθωση, να βελτιώσουμε την ποιότητα της τωρινής μας ζωής.
Καλά, δε νομίζω ότι αρκεί να καταλάβουμε ότι οι γονείς μας γενικά και αφηρημένα μας σκεπτόταν. Προφανώς, υποτίθεται ότι είναι έλλογα όντα, κάτι θα σκέπτονταν. Και αυτοί, που κακοποιούν τα παιδιά τους ισχυρίζονται ότι τα αγαπάνε έτσι?Δεν είναι αυτό κριτήριο.Οι άνθρωποι δεν κρίνονται από τις σκέψεις τους και τα λόγια τους, αλλά από τα έργα τους, νομίζω ότι πραγματικά με το μόνο που μπορείς να συμφιλιωθείς είναι ότι τόσο μπορούσε τόσο έκανε. Μπορεί αυτό που μπορούσε να ήταν πολύ λίγο, αλλά αυτό ήταν το καλύτερο, που μπορούσε. Όλα τα άλλα, είναι παρηγοριές για τον άρρωστο. Και ναι υπάρχουν γονείς, που δεν αγαπάνε τα παιδιά τους, επιτέλους ας μη φοβόμαστε να το πούμε αυτό, άλλοι πάλι τα αγαπάνε αρρωστημένα, ε τι να κάνουμε. Δε χρειάζεται όλους να τους φορέσουμε φωτοστέφανο για να συμφιλιωθούμε με την ιδέα ότι είχαμε κακούς γονείς. Τόσο μπορούσαν, τόσο τους έκοβε, τόσο έκαναν.
Πιστεύω πως το θέμα δεν είναι αν ο γονιός αγαπάει ή όχι τα παιδιά του. Εξάλλου στο όνομα της αγάπης – το έχεις επισημάνει κι εσύ – γίνονται απίστευτα εγκλήματα.
Το θέμα είναι εμείς, συνειδητά, να μην αφήνουμε τις πληγές και τα παράπονα του παιδιού που κάποτε υπήρξαμε να κυριαρχούν στη ζωή μας σήμερα, επηρεάζοντας την ποιότητα των τωρινών σχέσεών μας. Συγχωράμε και προχωράμε, και το κάνουμε για τον εαυτό μας, όχι για τους άλλους.
Για αυτό ας μην περιμένουμε τον θάνατο των γονιών μας για να κάνουμε απολογισμους, να τους κατανοήσουμε, πιθανά να τους συγχωρήσουμε και να τους Αγαπήσουμε πραγματικά έτσι όπως είναι… Ας συμφιλιωθούμε μαζί τους όσο ζουν και ας εκφράσουμε την Αγάπη μας προς το πρόσωπό τους έμπρακτα όσο τους έχουμε ακόμα κοντά μας.. Μετά είναι δώρο άδωρο πιστεύω..
😉
Καλή μας χρονιά με Υγεία , Αγάπη και σύνεση (όσο είναι αυτά εφικτά) !
Καλημερίζω και σε φιλώ
Συμφιλίωση, τι ωραία λέξη… Μπορεί να υπάρξει συμφιλίωση με τους γονείς, ακόμα κι αν δεν βρίσκονται εν ζωή. Αν όμως ζουν, ακόμα καλύτερα…
😀