Τις μέρες αυτές, όσο αδιάφοροι κι αν είμαστε τον υπόλοιπο καιρό, μας αγγίζει  η ξεχωριστή πνευματικότητα της Μεγάλης Εβδομάδας. Από τότε που γέννησα τα παιδιά  μου στέκομαι με συγκίνηση στο πρόσωπο της Παναγιάς,  στην τραγική φιγούρα της μάνας που υπομένει κάτω απ΄το Σταυρό. Στην εικόνα της Σταύρωσης είναι στα δεξιά του Χριστού με το αριστερό χέρι στο μάγουλό της, σα να προσπαθεί να συγκρατήσει τον αβάσταχτο πόνο της.

Η Παναγιά γίνεται στα μάτια μου το σύμβολο της μάνας  που θρηνεί για την απώλεια του παιδιού της, σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Είναι  η πνευματική μορφή που  συγκεντρώνει το συλλογικό πόνο της ανθρωπότητας για τις ζωές που χάνονται μέσα στον ανταγωνισμό  και στα παιχνίδια της μοίρας. Είναι η Μάνα όλων μας, που κουβαλά αγόγγυστα την κοσμική οδύνη, που μεταλλάσσει το θρήνο σε προσευχή, που  απελευθερώνει τις ψυχές από τον αβάσταχτο καημό της απώλειας, η μόνη που μπορεί να υπερβεί την πικρία και να τη μετασχηματίσει σε παρηγοριά.

Αγιογραφία της Β. Βασιλείου, με χρυσό ανάγλυφο στεφάνι, σε παλιό ξύλο. 1985.

«Πού να σε κρύψω, γιόκα μου, να μη σε φτάνουν οι κακοί;
Σε ποιο νησί του Ωκεανού, σε ποια κορφήν ερημική;
Δε θα σε μάθω να μιλάς και τ’ άδικο φωνάξεις
Ξέρω πως θάχεις την καρδιά τόσο καλή, τόσο γλυκή,
που με τα βρόχια της οργής ταχιά θενά σπαράξεις.
(…)
Τη νύχτα θα σηκώνομαι κι αγάλια θα νυχοπατώ,
να σκύβω την ανάσα σου ν’ ακώ, πουλάκι μου ζεστό
να σου τοιμάζω στη φωτιά γάλα και χαμομήλι,
κ’ ύστερα απ’ το παράθυρο με καρδιοχτύπι να κοιτώ
που θα πηγαίνεις στο σκολειό με πλάκα και κοντύλι…
(…)
Κι αν κάποτε τα φρένα σου μ’ αλήθεια, φως της αστραπής,
χτυπήσει ο Κύρης τ’ ουρανού, παιδάκι μου να μη την πεις!
Θεριά οι ανθρώποι, δεν μπορούν το φως να το σηκώσουν!
Δεν είν’ αλήθεια πιο χρυσή σαν την αλήθεια της σιωπής.
Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν!»

Κώστας Βάρναλης, Οι πόνοι της Παναγιάς

«Παρηγοριά» , έργο της Chaline Ouellet.

«Σε λένε μάνα του Χριστού, σε λεν κι άγια-Βαρβάρα
κλειδί του κάστρου του κλειστού στης μάχης την αντάρα.

Απ’ όπου να ‘σαι και θα ‘ρθεις και γλώσσα όποια μιλήσεις
μ’ όσους ανθρώπους κι αν βρεθείς, πίσω δε θα γυρίσεις.

Σε λένε μάνα του ληστή και μάνα του Πιλάτου
μα εσύ κρυφά μιλάς και κλαις τις ώρες του θανάτου.

Απ’ όπου νά ‘σαι και θα ‘ρθείς και γλώσσα όποια μιλήσεις
μ’ όσους ανθρώπους κι αν βρεθείς, πίσω δεν θα γυρίσεις.»

«Σε λένε μάνα του Χριστού», στίχοι: Μάνος Ελευθερίου, μουσική: Μϊκης Θεοδωράκης, ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης, από το δίσκο «Οκτώβρης ’78». Ακούστε το εδώ:

Μετά τα  όμορφα αυτά έργα, εύχομαι σε όλους μας να υποδεχτούμε, με ανοιχτή καρδιά και ανοιξιάτικο οίστρο, το πνεύμα της Ανάστασης! Καλό Πάσχα!

Δες ακόμη: Οι μάνες μας, τα κύτταρά μας