Μια ανάρτηση αφιερωμένη στη μνήμη του Βαγγέλη Γιακουμάκη

Ποτέ δε φεύγουν τα νεκρά παιδιά απ’ τα σπίτια τους,
τριγυρίζουν εκεί, μπλέκονται στα φουστάνια τής μητέρας τους
την ώρα που εκείνη ετοιμάζει το φαΐ κι ακούει το νερό να κοχλάζει
σα να σπουδάζει τον ατμό και το χρόνο. Πάντα εκεί –

Και το σπίτι παίρνει ένα άλλο στένεμα και πλάτεμα

σάμπως να πιάνει σιγαλή βροχή
καταμεσής καλοκαιριού, στα ερημικά χωράφια.
Δε φεύγουν τα νεκρά παιδιά. Μένουν στο σπίτι
κι έχουν μια ξέχωρη προτίμηση να παίζουν στον κλεισμένο διάδρομο
και κάθε μέρα μεγαλώνουν μέσα στην καρδιά μας, τόσο
που ο πόνος κάτω απ’ τα πλευρά μας, δεν είναι πια απ΄τη στέρηση
μα απ’ την αύξηση. Κι αν κάποτε οι γυναίκες βγάζουν μια κραυγή στον ύπνο τους,
είναι που τα κοιλοπονάνε πάλι

(…)
Ζει η απουσία λοιπόν, μαζί μας ή και μόνη της, τη ζωή της,
χειρονομεί αδιόρατα, σωπαίνει, φθείρεται, γερνάει
σαν ύπαρξη σωστή, με το βουβό χαμόγελο που ρυτιδώνει λίγο λίγο
το στόμα και τα μάτια, με το χρόνο το δικό μας μετρημένη,
χάνοντας χρώματα, πληθαίνοντας τη σκιά της –
ζει και γερνάει μαζί μας και χάνεται μαζί μας, κι απομένει σε ό,τι αφήνουμε.

Και πρέπει να προσέχουμε την κάθε κίνηση και σκέψη μας και λέξη
γιατί, για ό,τι γίνεται ‘κείνο που λείπει,
φέρουμε τώρα, εμείς μονάχα, ακέρια την ευθύνη.

Γιάννης Ρίτσος, «Σχήμα της απουσίας», ΙΙ, Ποιήματα, Τόμος Β’ (1941-1958), εκδόσεις Κέδρος
Art: Michael Tolles

«Χρειαζόμαστε 4 αγκαλιές την ημέρα για να επιβιώσουμε, 8 αγκαλιές την ημέρα γιa να διατηρηθούμε και 12 αγκαλιές την ημέρα για να αναπτυχθούμε» – Virginia Satir

Η συνέχεια του Πρώτου Μέρους, που πολύ σας άγγιξε, όπως ήμουν σίγουρη… Ξέρω πως  έρχονται στιγμές που φαίνεται βουνό να κάνουμε το «παραπάνω», να ανοίξουμε την καρδιά μας, να αφήσουμε να γλυκάνει το βλέμμα μας, γιατί έχουμε ήδη κατακλυστεί από άγχος, κούραση και ανυπομονησία… Υπάρχει όμως μεγαλύτερη ικανοποίηση, πιο πλούσια ανταμοιβή, από μια οικογενειακή ατμόσφαιρα γεμάτη αρμονία και υποστήριξη; Κι αυτή μπορεί να τη χτίσουμε συστηματικά, με καθημερινά βήματα που καθιερώνουν συμπεριφορές και σταδιακά μετατρέπονται σε τρόπο ζωής:

Να ακόμη μερικές ιδέες για να δυναμώσουμε τη σχέση με τα παιδιά μας:

6. Να είσαι πραγματικά εκεί, στο «τώρα»: Τις περισσότερες ώρες της ημέρας τις περνάμε κάνοντας  πράγματα ενώ το μυαλό μας ταξιδεύει αλλού. Η ζωή κυλάει μέσα από τα δάχτυλά μας, τα παιδιά μας είναι τη μια στιγμή δίπλα μας και την άλλη έχουν φύγει από το σπίτι έχοντας ανοίξει τα δικά τους φτερά. Γι’ αυτό να είμαστε συνειδητά παρούσες τώρα που έχουμε την ευκαιρία!

7. Μάθε να ακούς με συμπάθεια: Σύνδεση χωρίς επικοινωνία και συζήτηση δεν γίνεται. Πριν ξεστομίσεις μια ακόμα εντολή, δάγκωσε τη γλώσσα σου και πες «Πώς σου φάνηκε που χάλασε το παιχνίδι;», «Πώς ένιωσες όταν η φίλη σου έφυγε από το σχολείο;»… Και μετά άκουσε με σεβασμό, κατανόησε τους λόγους που το παιδί σου συμπεριφέρθηκε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, χωρίς να βιαστείς να σχολιάσεις, να κριτικάρεις, να δώσεις λύσεις. Είσαι εκεί για να ακούς και να συμπάσχεις, χωρίς να ταυτίζεσαι με τα συναισθήματα του παιδιού σου. Ναι, αυτό είναι συχνά αρκετό όσο κι αν έχουμε εκπαιδευτεί στρεβλά να παριστάνουμε τους ειδικούς και παντογνώστες εντός και εκτός οικογένειας…

«Πρωϊνό στο κρεβάτι», Mary Cassatt (1897)

8. Εκμεταλλεύσου την πολύτιμη ώρα πριν από τον βραδινό ύπνο: Εδώ ευδοκιμούν οι  πιο εξαιρετικές στιγμές σύνδεσης, γιατί οι ψυχούλες ανοίγουν και αναδύονται οι πιο συναισθηματικά έντονες στιγμές της μέρας που πέρασε: «Την  ώρα που έφτασα στο σχολείο το πρωί η Μαριάννα μου είπε «άνοιξε τη χούφτα σου» και μου έβαλε  μέσα μια καρδούλα», «Τη στιγμή που τα παιδιά κορόϊδευαν το Θάνο για το βρεγμένο του παντελόνι, ένιωσα ντροπή κι ένα σφίξιμο στο στομάχι»… Τις τελευταίες μέρες εφαρμόζω κάτι μεγαλοφυές που διάβασα στο fb του συγγραφέα Αύγουστου Κορτώ:  την ώρα που τον έβαζε για ύπνο η μαμά του η  Κατερίνα τον ρωτούσε για τα «ουφάκια» της μέρας (από τον αναστεναγμό… ούφ!) .  Και μόλις το παιδί τα απαριθμούσε,  του τα ξερίζωνε και τα πετούσε μακριά,   εξασφαλίζοντάς του τον πιο ανάλαφρο ύπνο! Εγώ ζητάω από τις γοργονίτσες να μιλήσουν για τα «ουφάκια» τους, τις βάζω να τα βγάλουν οι ίδιες από την καρδούλα τους, να τα πετάξουν μακριά και να φανταστούν ένα ωραίο ροζ φωτάκι στη θέση τους. Επίσης ξεριζώνω κι εγώ τα δικά μου ουφάκια και ηρεμώ. Και επειδή πολύ συχνά τα ουφάκια αφορούν συναισθήματα αμηχανίας, ντροπής, λύπης για την κακομεταχείριση άλλων παιδιών, τους λέω να φαντάζονται το παιδάκι που υπέφερε μέσα σε ροζ φως. Πιστεύω πως η τεχνική είναι λυτρωτική και μαθαίνει στα παιδιά να διαχειρίζονται με υγιή τρόπο τα συναισθήματά τους. Και είναι μια υπέροχη, ειρηνική ρουτίνα ύπνου.

9. Κόψε ταχύτητα κι απόλαυσε τη μοναδικότητα της στιγμής: Συνειδητά. Εστίασε το βλέμμα σου στα αναψοκοκκινισμένα μάγουλα του γιου σου μετά από τον μεσημεριανό του υπνάκο.  Στο βλέμμα της κόρης σου που λάμπει από χαρά γιατί κατάφερε να κάνει κατακόρυφο στον τοίχο του καθιστικού. Στην αίσθηση που αφήνει στα δάχτυλά σου το νερό που τρέχει στη βρύση του μπάνιου. Πόση ανεπιτήδευτη ομορφιά κρύβει  μια μόνο στιγμή.   Πόσο ευγνωμοσύνη που είσαι  εδώ και τη ζεις.

«Αδελφές ψυχές», Danita Art

10. Να λες «Ναι» πιο συχνά από «Οχι»: Μερικές φορές πιάνω τον εαυτό μου να είναι πιο αυστηρή απ΄όσο δικαιολογούν οι περιστάσεις. Εντάξει καλό είναι να υπάρχουν όρια και ρουτίνες, αλλά ας μην λειτουργούμε σαν τα παιδιά μας να είναι στρατιώτες. Δεν χάλασε κι ο κόσμος αν κοιμηθεί μεσοβδόμαδα στης φίλης της (κι ας ξέρεις πως αύριο θα κουτουλάει από τη νύστα στο σχολείο, θα έχει περάσει όμως υπέροχα σ΄ ένα ασφαλές περιβάλλον). Δεν θα γκρεμιστεί κανένας φούρνος αν περάσουν κάποια στιγμή τη βραδιά τους βλέποντας ταινία με τσιπς και ποπ-κορν και δεν φάνε υγιεινά (θα έχουν όμως καταευχαριστηθεί και δεν θα τους πέφτουν τα σάλια από στέρηση στη θέα μιας σακούλας με πατατάκια).

Μ΄άλλα λόγια, φίλες και φίλοι, τα παιδιά μας επιθυμούν να τους συμπεριφερόμαστε με συναισθηματική γενναιοδωρία! Αν τους τη δώσουμε θα είναι σε θέση αύριο να την προσφέρουν στον εαυτό τους και στους άλλους ανθρώπους. Και θα είναι αυτός ο κόσμος ένα πιο όμορφο μέρος να ζεις….

Πηγές: 1. Pam Leo,  Connection Parenting: Parenting through connection instead of coercion, through love instead of fear (Whyatt – MacKenzie Publishing, 2005) 2. Laura Markham, Peaceful Parent, Happy Kids (Penguin Group, 2012)

Διαβάστε εδώ το Πώς να δυναμώσεις τη σχέση με τα παιδιά σου – Μέρος Α

«Χρειαζόμαστε 4 αγκαλιές την ημέρα για να επιβιώσουμε, 8 αγκαλιές την ημέρα για να συντηρηθούμε και 12 αγκαλιές την ημέρα για να αναπτυχθούμε» – Virginia Satir

Πριν από λίγο καιρό πανικοβλήθηκα. Συνειδητοποίησα ότι για ολόκληρες μέρες ασχολιόμουν τόσο διεκπεραιωτικά με τα παιδιά, σαν οτιδήποτε τα αφορούσε να ήταν ένα ακόμα «tusk» μέσα στο καθημερινό ατελείωτο ωράριο μιας εργαζόμενης μαμάς: Τι θα φάνε, τι θα ξαναφάνε, τι θα φορέσουν, αν έχουν διαβάσει αγγλικά, αν έχουν λύσει τις ασκήσεις, αν έχουν πλύνει τα δόντια, αν κανόνισαν κάπου να παίξουν…. Πού ήταν η χαρά της σύνδεσης; Πού ήταν οι στιγμές της χαράς  και της περηφάνειας για τα μικρές ή μεγάλες  καθημερινές τους νίκες; Πού ήταν η εμπιστοσύνη, η εξομολόγηση, η παρεϊτσα, η ζεστασιά και η γλυκύτητα;

Arτ: Dima Dmitriev

Κατέληξα στο συμπέρασμα πως τίποτα δεν  είναι αυτονόητο και σε καμία σχέση. Για να μείνουν οι σχέσεις ζωντανές χρειάζεται να τους αφιερώσουμε χρόνο κι ένα κομμάτι απ΄την ψυχή μας. Ακούγεται σαν υπερπαραγωγή, αλλά δεν είναι. Θέλει δουλειά, προθυμία και μέθοδο και να υιοθετήσουμε  νέες συμπεριφορές και «έξυπνες» συνήθειες, που θα μας κρατούν σαν γονιούς «ζεστούς», εμπνευσμένους και συναισθηματικά γενναιόδωρους . Να μερικές ιδέες:

1. Βάλε στόχο να «κατακτήσεις» τις 12 αγκαλιές τη μέρα: Αγκαλιά για πρωϊνό ξύπνημα, αγκαλιά για αποχαιρετισμό, αγκαλιά για καλωσόρισμα στην επιστροφή από το μπάσκετ, αγκαλιά για καληνύχτα και αγκαλιές ανάμεσα στις διάφορες δραστηριότητες της ημέρας. Όσο περισσότερες αγκαλιές τόσο πιο θερμές οι καρδιές!

2. Αφιέρωσε λίγο αποκλειστικό χρόνο για σύνδεση πριν από κάποια αλλαγή: Όταν λέμε αλλαγή δεν εννοούμε κάτι δραματικό, απλά η μετάβαση από τη μία κατάσταση στην άλλη. Για παράδειγμα, η μετάβαση του παιδιού από τον βραδινό ύπνο στην εγρήγορση για να ετοιμαστεί για το σχολείο, η επιστροφή από την παιδική χαρά στο σπίτι, η διαδικασία για να προλάβετε ένα ιατρικό ραντεβού κοκ. Τα παιδιά ζορίζονται με τις αλλαγές του ρυθμού τους μέσα στην καθημερινότητα, γι΄αυτό προετοίμασέ τα με τον σωστό τρόπο:  Κοίταξέ τα στα μάτια, εξήγησέ τους με απλά λόγια, παίξε λίγο μαζί τους, μίλησε για κάτι όμορφο που απασχολεί τον κόσμο τους, «γέμισε» το ποτήρι της αυτοεκτίμησής τους για να έχουν το απόθεμα αυτοπεποίθησης που θα τα βοηθήσει να διαχειριστούν τη διαφορετική κατάσταση που ακολουθεί.  Προσοχή: Αν ο γονιός  έχει άγχος και ήδη πιέζεται από το χρόνο, η σύνδεση τινάζεται στον αέρα, γιατί ακριβώς δεν είναι σύνδεση, είναι απλώς διεκπεραίωση μιας ακόμα δουλειάς. Τα παιδιά τα πιάνουν κάτι τέτοια στον αέρα και φυσικά δεν συνεργάζονται.

Art: Ganesh Patil

3. Γίνε λίγο παιχνιδιάρα – παιχνιδιάρης: Συχνά ο γονιός έχει τόσο πολλά να κάνει που ξεχνά τη βασική εξίσωση: παιδί = γέλιο  + χαρά. Πέτα τη μάσκα της σοβαροφάνειας, η γη γυρίζει χωρίς εσένα. Αντί να δίνεις θυμωμένες διαταγές του τύπου «φόρα το μπουφάν σου, θα αργήσουμε στο μάθημα»,  άρχισε να μιλάς με τη φωνή στου Σκούμπι  Ντου, φόρεσε ένα χαζό καπέλο, παίξε ένα γύρο με τις τάπες του παιδιού, τέλος πάντων σπάσε τη ρουτίνα με λίγη τσαχπινιά, θα νιώσεις κι εσύ άλλος άνθρωπος! Και το παιδί θα είναι αληθινά πρόθυμο να σε ακολουθήσει.

4. Τη στιγμή που αλληλεπιδράς με το παιδί σου, η τεχνολογία δεν έχει θέση: Όταν μιλάς με την κόρη σου για τις παρέες της στο σχολείο, δεν θα κοιτάς το κινητό ή δεν θα ακούς δυνατά μουσική. Το παιδί σου έχει ανάγκη να νιώσει πως στη ζωή σου είναι η απόλυτη προτεραιότητα,  χωρίς περισπασμούς και συμβιβασμούς. Όταν είστε στον ίδιο χώρο είναι επίσης πολύ σημαντική και η επαφή με τα μάτια, τον καθρέφτη της ψυχής.

Art: Franck Ayroles

5. Καλωσόρισε τα συναισθήματα, όποια κι αν είναι αυτά, απ΄όπου κι αν προέρχονται: Δυστυχώς έχουμε στρεβλά εκπαιδευτεί να απωθούμε τα έντονα συναισθήματα, ενώ έχουμε εθιστεί στα «χλιαρά’ και «ανώδυνα».  Όμως τα παιδιά μας είναι ζωντανές ορμητικές ψυχές, βιώνουν με πάθος και ένταση τον αποχωρισμό από το φίλο τους στην παιδική χαρά, ας πούμε, ή το ότι δεν τους έπαιξε το γειτονόπουλο ή ότι δεν περίσσεψε  λίγο από  το αγαπημένο τους γλυκό… Αποδέξου λοιπόν τα συναισθηματικά τους σκαμπανεβάσματα,  μην τα δραματοποιείς παραπάνω,  επίτρεψέ τους να θυμώνουν και να κλαίνε… Ποτέ μην τα ειρωνευτείς γι’ αυτό που νιώθουν, ποτέ να μην υποτιμήσεις το βίωμά τους ειδικά εκείνη την κρίσιμη στιγμή που νιώθουν  πληγωμένα ή ευάλωτα.

Προσοχή, sos: Στην πορεία θα πατηθούν με μαθηματική ακρίβεια τα δικά σου συναισθηματικά κουμπιά, θα βγουν σφοδρά στην επιφάνεια τα δικά σου απωθημένα, που δεν ήξερες καν ότι είχες. Ναι, αυτό είναι το δυσκολότερο κομμάτι τού να είσαι γονιός: Χρειάζεται να διαχειρίζεσαι με συμπόνοια και επίγνωση και τα δικά σου συναισθήματα, απ΄όπου κι αν προέρχονται!

Όπως καταλάβατε, το θέμα σηκώνει μεγάλη συζήτηση, γι΄αυτό θα επανέλθω με το Δεύτερο Μέρος σύντομα. Θα χαρώ να διαβάσω τα σχόλιά σας!

Πηγές: 1. Pam Leo,  Connection Parenting: Parenting through connection instead of coercion, through love instead of fear (Whyatt – MacKenzie Publishing, 2005) 2. Laura Markham, Peaceful Parent, Happy Kids (Penguin Group, 2012)

Μια ανάρτηση αφιερωμένη στους ρομαντικούς που, κόντρα στον κυνισμό της εποχής και στο νόμο της ζούγκλας, κρατούν ακόμα ανοιχτούς τους λογαριασμούς τους με τη ζωή. Γι’ αυτούς που ακόμα εμπνέονται και στηρίζουν τη σπίθα της ελπίδας στα μάτια των παιδιών:

Φωτό: Barbara Marin

Θαρθεί καιρός που θα αλλάξουν τα πράγματα.
Να  το θυμάσαι Μαρία.
Θυμάσαι Μαρία στα διαλείμματα εκείνο το παιχνίδι
που τρέχαμε κρατώντας τη σκυτάλη
-μη βλέπεις εμένα- μην κλαις. Εσύ εισ’ η ελπίδα.
’άκου θάρθει καιρός
που τα παιδιά θα διαλέγουν γονιούς
δε θα βγαίνουν στην τύχη
Δε θα υπάρχουνε πόρτες κλειστές
με γυρμένους απέξω
Και τη δουλειά
θα τη διαλέγουμε
δε θάμαστε άλογα να μας κοιτάνε στα δόντια.
Οι άνθρωποι -σκέψου!- θα μιλάνε με χρώματα 
κι άλλοι με νότες.
Να φυλάξεις μονάχα
σε μια μεγάλη φιάλη με νερό
λέξεις και έννοιες σαν και αυτές
απροσάρμοστοι-καταπίεση-μοναξιά-τιμή-κέρδος-εξευτελισμός
για το μάθημα της ιστορίας.
Είναι Μαρία -δε θέλω να λέω ψέματα- δύσκολοι καιροί.
Και θαρθούνε κι άλλοι.
Δεν ξέρω -μην περιμένεις και από μένα πολλά-
τόσα έζησα, τόσα έμαθα, τόσα λέω
κι απ’ όσα διάβασα ένα κρατάω μόνο:
«Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος».
Θα την αλλάξουμε τη ζωή!
Παρ’ όλα αυτά Μαρία.

Ποίηση: Κατερίνα Γώγου, Εν αρχή ην  ο πόνος

«Ενώ εμείς προσπαθούμε να τους διδάξουμε πράγματα για την ζωή, τα παιδιά μάς διδάσκουν τι σημαίνει πραγματικά ζωή» –Αντζελα Σουίντ

Art: Iwona Lifsches

Τα παιδιά δίνουν χαρά, σκοπό και νόημα στην ζωή μας. Φέρνουν χαμόγελο, αισιοδοξία και ευδιάθετη συμπεριφορά. Και όταν τους δοθεί η ευκαιρία, θα μας διδάξουν και πολύτιμα μαθήματα ζωής.

Σίγουρα, η ανατροφή των παιδιών (σωματικά, κοινωνικά, νοητικά και συναισθηματικά) έδωσε μια νέα διάσταση στο μινιμαλιστικό μας ταξίδι, αλλά δεν θα το ήθελα διαφορετικό. Στην ουσία, πολλά από τα πιο σημαντικά μαθήματα ζωής και μινιμαλισμού τα πήρα παρατηρώντας τα παιδιά μου.

Σκεφτείτε…

1.Ένα γειτονάκι φίλος αξίζει πιο πολύ από ένα υπόγειο γεμάτο παιχνίδια:

Τα παιδιά μου μπορούν να περάσουν αμέτρητες ώρες με τους γείτονες-φίλους τους τρέχοντας από αυλή σε αυλή, παίζοντας κυνηγητό, πιάνοντας ζουζούνια ή κάνοντας κούνια. Μπορούν να περνάνε τ’ απογεύματα και τα βράδια μαζί χωρίς να βαριούνται. Πάρ’ τους μακριά από τους φίλους τους ένα Σάββατο για να παίξουν με τα παιχνίδια τους… και η βαρεμάρα ξεκινά. Η χαρά του παιχνιδιού σ’ ένα δωμάτιο με παιχνίδια γρήγορα ξεφτίζει.
ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ: Οι σχέσεις με τους άλλους είναι πάντα πιο συναρπαστικές και ικανοποιητικές από τα υλικά αγαθά.

2.Τα ρούχα δεν τα φοράμε για να εντυπωσιάσουμε τους άλλους

Ο γιος μου, που πάει πρώτη δημοτικού, θέλει τα ρούχα του: α) να μπορεί να τα λερώσει και β) να μην σκάσει με αυτά. Δεν έχει φορέσει ποτέ πουκάμισο για να εντυπωσιάσει ένα κορίτσι ή παντελόνι για να εντυπωσιάσει την δασκάλα του. (Φόρεσε πουκάμισο και παντελόνι επειδή του το ζήτησαν οι γονείς του, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα). Δεν νομίζω πως η ιδέα του να προσπαθήσεις να εντυπωσιάσεις τους άλλους φορώντας την τελευταία μόδα του έχει περάσει ποτέ απ’ το μυαλό του. Δεν νιώθει καμία πίεση να συμμορφωθεί ή να εντυπωσιάσει και άρα είναι απλά ικανοποιημένος μ’ ένα καθαρό φανελάκι και σορτσάκι.
ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ: Φόρα ρούχα επειδή σε κάνουν να νιώθεις άνετα και όχι επειδή θες να εντυπωσιάσεις τους άλλους.

Art: Oleg Tokarev

3.Οι δυσκολίες της ζωής θεραπεύονται καλύτερα μ’ ένα φιλί και μια αγκαλιά… όχι με καινούργια παιχνίδια

Η κόρη μου πέφτει συχνά (όπως τα περισσότερα τετράχρονα). Κι όταν γδέρνει το γόνατό της, θέλει μόνο ένα πράγμα –να την σηκώσει η μανούλα της, να της δώσει ένα φιλί και να της πει πως όλα θα πάνε καλά. Δεν ζητάει καινούργιο παιχνίδι… επιθυμεί μόνο αγάπη και ασφάλεια. Έχει βρει το αντίδοτο του πόνου και δεν το αλλάζει με τίποτα.
ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ: Μην ψάχνεις σε «πράγματα» ν’ ανακουφίσεις τον πόνο που συναντάς στην ζωή. Αντίθετα, ψάξε για αγάπη, αποδοχή και ασφάλεια.

4.Τα φανταχτερά αντικείμενα και ο χαρακτήρας δεν έχουν καμία σχέση

Μ’ αρέσει να βοηθώ την πρώτη τάξη του δημοτικού που είναι ο γιος μου γιατί το νηπιαγωγείο και η πρώτη τάξη ίσως να είναι τα μόνα μέρη πια στον κόσμο που δεν υπάρχουν ταμπέλες. Στην ηλικία των 7, όλοι γίνονται αποδεκτοί και όλοι παίζουν με όλους. Ο καθένας ξεκινάει την ημέρα του επί ίσοις όροις. Κανείς δεν κρίνεται εκ των προτέρων για το σπίτι που μένει ή από τα ρούχα που φοράει. Αχ, μακάρι ο κόσμος μας να άρχιζε να μοιάζει με την πρώτη τάξη του δημοτικού.
ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ: Κρίνε τους ανθρώπους από την καρδιά και τον χαρακτήρα τους, όχι από τα ανούσιες «προεκτάσεις» της ζωής.

5.Τα πολλά παιχνίδια στο κουτί εμποδίζουν τα καλά

 Ένα περίεργο πράγμα συμβαίνει μετά τις διακοπές. Ένα βουνό από καινούργια παιχνίδια μπαίνει στη ζωή των παιδιών μου. Τα παιχνίδια γίνονται δεκτά με χαρά. Όμως, μετά από δυο-τρεις μέρες, σπρώχνονται στην άκρη καθώς τα παιδιά μου επιστρέφουν στα παλιά καλά παιχνίδια που ξέρανε και παίζανε πριν τις διακοπές. Τα νέα παιχνίδια που πιστεύαμε ότι θα τα κάνουν χαρούμενα δεν το κάνουν. Απλά, μπαίνουν στον δρόμο τους.
ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ: Συχνά πιστεύουμε πως τα υλικά αγαθά θα φέρουν μόνιμη χαρά στην ζωή μας, αλλά τις περισσότερες φορές απλά μας εμποδίζουν.

Αrt: Roberto Weigand

6.Με όσα περισσότερα παιχνίδια παίζεις, τόσο περισσότερη ώρα περνάς να τα μαζέψεις

Επειδή συμμαζεύουμε κάθε βράδυ πριν τον ύπνο (ε, σχεδόν κάθε βράδυ), τα παιδιά μας καταλαβαίνουν την απλή εξίσωση. Όσα περισσότερα παιχνίδια βγάλουμε από την ντουλάπα, τόσο περισσότερη ώρα χρειαζόμαστε να τα μαζέψουμε. Και αντίστροφα, περνάμε λιγότερη ώρα απολαμβάνοντάς τα.
ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ: Όσα περισσότερα υλικά αγαθά έχουμε, τόσο περισσότερη ώρα χρειάζεται να τα φροντίσουμε, να τα καθαρίσουμε, να τα οργανώσουμε και να τα τακτοποιήσουμε.

7.Μια βόλτα στο δάσος είναι πάντα και σε κάθε περίπτωση καλύτερη από ένα βιντεοπαιχνίδι

Τα βιντεοπαιχνίδια δεν μπορούν με τίποτα να ανταγωνιστούν με τα γραφικά και την ολοκληρωτική εμπειρία αισθήσεων και ενδυνάμωσης των οικογενειακών δεσμών που προσφέρει μια βόλτα στο δάσος. Ούτε μπορούσαν ούτε και ποτέ θα μπορέσουν. Και εννοείται πως ούτε και η τηλεόραση μπορεί να το καταφέρει.
ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ: Κλείστε την τηλεόραση. Βγείτε έξω. Ζήστε την ζωή, μην την παρακολουθείτε απλά.

Ίσως τα παιδιά βρίσκονται σε αυτόν τον κόσμο επειδή εμείς ως ενήλικες έχουμε πολλά να ξαναμάθουμε…

Πηγή: Joshua Becker, 7 Minimalist Lessons I’ve Learned from my Kids, σε εξαιρετική μετάφραση της δικτυακής μας φίλης Signora Alba, ευχαριστούμε  πολύ!

Το κείμενο που ακολουθεί είναι πραγματικός δυναμίτης. Όλοι μας, γονείς, εκπαιδευτικοί (ειδικά αυτοί), παππούδες, γιαγιάδες, έχουμε ανάγκη να το  διαβάσουμε ξανά και  ξανά. Για να νιώσουμε πιο δυνατοί,  για να αντιληφθούμε πώς μπορούμε να βάλουμε το δικό μας λιθαράκι στην προσπάθεια για ένα καλύτερο μέλλον που ν΄αγκαλιάζει όλα τα παιδιά. Για να πιστέψουμε πως από τη δική μας μικρή γωνίτσα αληθινά μπορούμε να συνεισφέρουμε ώστε να γίνει ο  κόσμος αυτός πιο αληθινός και φιλόξενος:

 Αυτή η υπέροχη δασκάλα Μαθηματικών
έχει τη συνταγή που σώζει ζωές παιδιών.

Πριν από μερικές βδομάδες, πήγα στην τάξη του Τσέις για ενισχυτική διδασκαλία.  Είχα στείλει ένα μέιλ στην δασκάλα του Τσέις ένα βράδυ όπου έγραφα «Ο Τσέις επιμένει πως αυτές οι ασκήσεις που έχει για το σπίτι είναι μαθηματικά – αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι τον πιστεύω. Βοήθεια, παρακαλώ». Μου απάντησε αμέσως λέγοντας: «Κανένα πρόβλημα, μπορώ να καθίσω μαζί του μετά το σχολείο οποιαδήποτε στιγμή». Κι εγώ της λέω «Όχι, όχι αυτόν. Αυτός το καταλαβαίνει. Εμένα βοηθήστε». Κι έτσι κάπως κατέληξα μπροστά σ’ έναν μαυροπίνακα σε μια άδεια αίθουσα της πέμπτης δημοτικού κοιτάζοντας επίμονα σειρές σχημάτων που για την δασκάλα του Τσέις ήταν «αριθμοί».

Στάθηκα λίγο μπροστά στον πίνακα ενώ η δασκάλα του Τσέις κάθισε πίσω μου, βυθισμένη στο γραφείο της και με ήρεμη φωνή προσπαθούσε να με κάνει να καταλάβω τον «νέο τρόπο που διδάσκουμε τη διαίρεση». Ευτυχώς για μένα, δεν χρειάστηκε να ξεμάθω πολλά γιατί ποτέ μου δεν κατάλαβα τον «παλιό τρόπο που διδάσκαμε τη διαίρεση». Μου πήρε μία ολόκληρη ώρα να λύσω ένα πρόβλημα, αλλά καταλάβαινα πως η δασκάλα του Τσέις με συμπάθησε έτσι κι αλλιώς. Συνεργάστηκε παλιότερα με την ΝΑΣΑ, κι έτσι προφανώς έχουμε πολλά κοινά.

Έπειτα, καθίσαμε για λίγα λεπτά και συζητήσαμε για την διδασκαλία των παιδιών και τι ιερό καθήκον   και ευθύνη που είναι. Συμφωνήσαμε πως μαθήματα όπως η ανάγνωση και τα μαθηματικά είναι τα λιγότερο σημαντικά που διδάσκονται σε μια τάξη. Μιλήσαμε για την διαμόρφωση μικρών ψυχών που θα συνεισφέρουν σε μια μεγαλύτερη κοινότητα -και μιλήσαμε για το κοινό μας όνειρο να αποτελούνται αυτές οι κοινότητες από άτομα που είναι Ευγενικά και Γενναία πάνω απ’ όλα.

Κι έπειτα μου είπε το εξής: Κάθε Παρασκευή απόγευμα, η δασκάλα του Τσέις ζητά από τους μαθητές της να βγάλουν ένα κομμάτι χαρτί και να γράψουν τα ονόματα τεσσάρων παιδιών με τα οποία θα ήθελαν να κάτσουν μαζί την επόμενη εβδομάδα. Τα παιδιά ξέρουν ότι αυτές τους οι επιθυμίες μπορεί να πραγματοποιηθούν μπορεί όμως και όχι. Ζητάει επίσης από τα παιδιά να ονομάσουν έναν μαθητή που πιστεύουν ότι ήταν εξαιρετικός «πολίτης» της τάξης. Οι ψήφοι τους παραδίδονται σε αυτήν κατ’ ιδίαν.

Και κάθε Παρασκευή απόγευμα, αφού οι μαθητές πάνε σπίτι, η δασκάλα του Τσέις βγάζει αυτά τα χαρτιά, τα τοποθετεί μπροστά της και τα μελετά. Ψάχνει για μοτίβα.

Ποιον δεν θέλει κανείς να έχει διπλανό;

Ποιος δεν ξέρει καν ποιον να ζητήσει για διπλανό;

Ποιος περνάει απαρατήρητος και δεν προτείνεται ποτέ;

Ποιος είχε ένα εκατομμύριο φίλους την προηγούμενη βδομάδα και κανέναν αυτή τη βδομάδα;

 Βλέπετε, η δασκάλα του Τσέις δεν ψάχνει καινούργιο διάγραμμα θέσεων ή «εξαιρετικούς πολίτες». Η δασκάλα του Τσέις ψάχνει για μοναχικά παιδιά. Ψάχνει για παιδιά που δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν με άλλα παιδιά. Εντοπίζει τα μικρά εκείνα που περνούν απαρατήρητα στην κοινωνική ζωή της τάξης. Ανακαλύπτει ποιων τα προτερήματα περνούν απαρατήρητα από τους συμμαθητές τους. Και εντοπίζει -αμέσως- ποιος διαπράττει και ποιος υφίσταται τη σχολική βία (bullying).

Ως δασκάλα, γονιός και άνθρωπος που αγαπάει όλα τα παιδιά – θεωρώ ότι αυτό είναι η πιο έξυπνη στρατηγική Νίντζα της αγάπης που έχω δει ποτέ μου. Είναι σαν να παίρνεις την ακτινογραφία της τάξης και να κοιτάς κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων και μέσα στις καρδιές των παιδιών. Είναι σαν να βγάζεις χρυσό απ’ το χρυσορυχείο-ο χρυσός είναι αυτά τα μικρά που χρειάζονται λίγη βοήθεια – που χρειάζονται τους ενήλικες να επέμβουν και να τα ΔΙΔΑΞΟΥΝ πώς να κάνουν φίλους, πώς να ζητήσουν από τους άλλους να παίξουν, πώς να συμμετέχουν σε μία ομάδα και πώς να μοιραστούν τα χαρίσματα τους με τους άλλους. Και αυτό αποθαρρύνει τη σχολική βία( bullying) γιατί ο κάθε δάσκαλος γνωρίζει πως το bullying συμβαίνει όταν δεν κοιτάει -και τα παιδιά που το υφίστανται φοβούνται να το μαρτυρήσουν. Μα, όπως είπε -η αλήθεια αποκαλύπτεται σε αυτά τα προσωπικά μικρά χαρτιά.

Ενώ η δασκάλα του Τσεις εξηγούσε αυτή την απλή, πανέξυπνη ιδέα -την κοιτούσα με ορθάνοιχτο το στόμα. «Πόσο καιρό χρησιμοποιείς το σύστημα αυτό;» ρώτησα.

Από τη σφαγή στο λύκειο Κολουμπάιν, είπε. Κάθε Παρασκευή μετά το Κολουμπάιν.

Θεέ και Κύριε.

Αυτή η υπέροχη γυναίκα παρακολούθησε τι έγινε στο Κολουμπάιν γνωρίζοντας πως ΟΛΗ Η ΒΙΑ ΞΕΚΙΝΑΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. Όλη η εξωτερική βία ξεκινά ως εσωτερική μοναξιά. Παρακολουθούσε την τραγωδία αυτή ΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ πως τα παιδιά που δεν τα προσέχει κανείς κάποια στιγμή θα κάνουν οτιδήποτε μόνο και μόνο για να τα προσέξουν.

Κι έτσι αποφάσισε να αρχίσει να πολεμάει την βία από νωρίς και συχνά, και με τον κόσμο που είναι κοντά της. Αυτό που κάνει η δασκάλα του Τσέις όταν κάθεται στην άδεια αίθουσα και μελετά αυτές τις λίστες που είναι γραμμένες από τρεμάμενα 11χρονα χέρια είναι να ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ. Είμαι πεπεισμένη γι’ αυτό. Σώζει ζωές.

Κι αυτό που έμαθε αυτή η μαθηματικός χρησιμοποιώντας αυτό το σύστημα είναι κάτι που ήδη γνώριζε: πως τα πάντα -ακόμα κι η αγάπη και η αίσθηση του να ανήκεις κάπου-έχουν ένα μοτίβο. Και βρίσκει αυτά τα μοτίβα μέσα από αυτές τις λίστες -σπάει τους κώδικες της προβληματικής επικοινωνίας. Και δίνει στα μοναχικά παιδιά την βοήθεια που χρειάζονται. Γι’ αυτήν, είναι μαθηματικά. Είναι ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ.

Όλα είναι αγάπη -ακόμα και τα μαθηματικά. Εκπληκτικό.

Η δασκάλα του Τσέις παίρνει σύνταξη φέτος -μετά από δεκαετίες που έσωζε ζωές. Τι ωραίος τρόπος να περάσεις την ζωή σου: ψάχνοντας μοτίβα αγάπης και μοναξιάς, να παρεμβαίνεις κάθε μέρα -και να αλλάζεις την τροχιά του κόσμου μας.

ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΝΑ ΔΙΔΑΣΚΕΤΕ, ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ. Είστε οι πρώτοι που δέχεστε τα πυρά, η πρώτη γραμμή, οι ανιχνευτές προβληματικής επικοινωνίας και η μεγαλύτερη και μοναδική ελπίδα που έχουμε για έναν καλύτερο κόσμο. Αυτό που κάνετε στις τάξεις όταν κανείς δεν παρακολουθεί – είναι η μεγαλύτερη ελπίδα μας.

Δάσκαλοι -δασκάλες- έχετε ένα εκατομμύριο γονείς πίσω σας που ψιθυρίζουν όλοι μαζί: «Δεν μας νοιάζουν τα τυποποιημένα τεστ. Μας νοιάζει που μαθαίνετε στα παιδιά μας να είναι Γενναία και Ευγενικά. Και σας ευχαριστούμε. Σας ευχαριστούμε που σώζετε ζωές».

Με Αγάπη-Όλοι Εμείς

Πηγή: Glennon Melton, «This Brilliant Math Teacher Has a   Formula to Save Kids’ Lives», Huffington Post, 3.5.2014. Μετάφραση: Signora Alba,  ευχαριστούμε πολύ!