«Ο χρόνος σκάβει το πρόσωπό μας, χαράσσοντας σημάδια για τα δάκρυα που δεν αφήσαμε ποτέ να κυλήσουν» – Natalie  Clifford Barney

"Κλάμα", φωτογραφία του tokofrans, flickr

Θυμάμαι τον εαυτό μου σαν παιδί να κλαίω συχνά. Να κλαίω που  έχασα την κούκλα μου, να κλαίω που δεν μ΄ έπαιξε η φίλη μου, που μου έπεσε κάτω το κουλούρι μου, που τα θαλάσσωσα στο τεστ της αριθμητικής, που μου ξηλώθηκε η φούστα, που, που….. Θυμάμαι επίσης τους γονείς και γενικά τους «μεγάλους», να μου λένε ενοχλημένοι όλη την ώρα «γιατί κλαις πάλι» και «δεν υπάρχει λόγος να κλαις» κι εγώ να νιώθω ακόμη χειρότερα, προσπαθώντας να καταπιώ τα δάκρυά μου.

Φανταστείτε την έκπληξή μου όταν, στην  πρώτη δημοτικού, η δασκάλα μου- η κυρία Μαρίκα, καλή της ώρα – βλέποντάς με να κλαψουρίζω στα μουλωχτά για κάποιο λόγο στο διάλειμμα, με πλησίασε και απλά μου είπε: «Κλάψε κορίτσι μου να ξαλαφρώσεις!». Από το ξάφνιασμα ξέχασα για δευτερόλεπτα τον καημό μου. Μετά από λίγο τον ξαναθυμήθηκα και έμπηξα κάτι λυτρωτικά κλάματα, χωρίς ενοχές αφού είχα και την άδεια της κυρίας μου, που ακόμα   σήμερα ανακαλώ το αίσθημα της απελευθέρωσης και της ανακούφισης που βίωσα αμέσως μετά.

Τα θυμήθηκα όλα αυτά ξαναδιαβάζοντας ένα εξαιρετικό βιβλίο, το Connection parenting της Pam Leo, που αφιερώνει αρκετές σελίδες στη θεραπευτική δύναμη του κλάματος και των δακρύων. Η βραβευμένη συγγραφέας υπενθυμίζει σε όλους εμάς τους γονείς ότι δεν έχουμε τη δύναμη να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από τα συναισθηματικά τραύματα. Μπορούμε όμως να  βοηθήσουμε τα παιδιά να τα θεραπεύσουν, παρέχοντάς τους ένα ασφαλές περιβάλλον για  να εκφράσουν ανεμπόδιστα τα πληγωμένα τους συναισθήματα. Αυτό που έχει ανάγκη το πληγωμένο παιδί δεν είναι η συμβουλή («την άλλη φορά να προσέχεις») ή η υποβάθμιση («δεν ήρθε και η συντέλεια του κόσμου για να κάνεις έτσι»), αλλά η τρυφερή  παρουσία του ενήλικα που είναι πρόθυμος να το ακούσει αληθινά, χωρίς καμμία κριτική, ενθαρρύνοντάς το να απελευθερώσει τον πόνο, το θυμό, την απογοήτευση.

Στοργή και προδέρμ για να κλάψουμε ελεύθερα! Φωτό του pishtii, flickr

Το κλάμα είναι ίσως ο πιο λυτρωτικός μηχανισμός απελευθέρωσης του πόνου. Τα δάκρυα ξεπλένουν τους καημούς της καρδιάς, επιτρέποντας σε σώμα και νου να αποβάλλουν τις ορμόνες του άγχους και να ανακτήσουν τη χαμένη ισορροπία τους. Αν σταματήσουμε τη ροή του  κλάματος – πιστεύοντας λανθασμένα ότι βοηθάμε το παιδί να νιώσει καλύτερα – επεμβαίνουμε στην αυθόρμητη  θεραπευτική διαδικασία, αφήνοντας μετέωρο μέσα του το επώδυνο συναίσθημα. Το μπλοκάρισμα αυτό παραμένει «έλκοντας» σταδιακά, με το πέρασμα του χρόνου, και άλλα ανέκφραστα συναισθήματα, δημιουργώντας μια εστία συσσωρευμένου πόνου, που μπορεί να ενεργοποιηθεί και με μια φαινομενικά  ασήμαντη αφορμή.

Γι΄ αυτό, την επόμενη φορά που το παιδί μας θα βάλει τα κλάματα, ας του προσφέρουμε μια αγκαλιά για να το «ευχαριστηθεί»! Και ας του εξηγήσουμε μετά ότι «τα δάκρυα είναι για την καρδιά ό,τι το σαπούνι για το σώμα». Ο δεσμός της αγάπης μεγαλώνει όταν τα δάκρυα μπορούν να κυλήσουν μέσα στην αποδοχή.

Πηγές:1.  Pam Leo, Connection Parenting (Wyatt- MacKenzie publishing, 2005), 2. Διαβάστε εδώ ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο της εφημερίδας Independent για τη θεραπευτική δύναμη του κλάματος.

Δες ακόμη: Αφησε τα δάκρυα να κυλήσουν!